Próbując przemierzyć wszystkie ważniejsze okresy rozwoju sztuki w historii świata nie sposób zapomnieć o sztuce koptyjskiej. Jednak w przeciwieństwie do późniejszych styli, takich jak barokowy czy renesansowy, trudno jasno określić ramy czasowe panowania tego trendu.
Na pewno można datować początek na III wiek naszej ery. Wtedy to ludy będące potomkami starożytnych Egipcjan pod wpływem sztuki hellenistycznej i rzymskiej, która napływała do Aleksandrii, jednego z najważniejszych ośrodków kulturalnych ówczesnego świata, wytworzyli własny, unikatowy sposób tworzenia dzieł sztuki.
W związku z ogromną odległością czasową najlepiej i najliczniej zachowały się przejawy architektury i rzeźby. Do perełek z tych dziedzin należą stele nagrobne, które datuje się nawet na 268 rok naszej ery. Cechuje je ukazanie profilu ciała postaci z jednoczesnym ustawieniem twarzy en face. Jest to niewątpliwie cecha wyróżniająca je spośród innych ruchów artystycznych tamtych czasów. Do innych, architektonicznych, elementów wyróżniających sztukę koptyjską można zaliczyć kapitele i fryzy ozdobione bardzo zdobnym, niemal ażurowym reliefem. Przedstawiały one głównie sceny mitologiczne i religijne. Wciąż można znaleźć pośród nich tematykę pogańską, ale dominuje już chrześcijaństwo. Często pojawia się też krzyż egipski – ankh. Inną cechą charakterystyczną – tak rzeźby, jak i architektury – jest rezygnacja z twardych materiałów na rzecz piaskowca i wapienia. Świątynnie budowane w stylu koptyjskim łączą ze sobą wygląd klasztoru i świątyń egipskich (np. mur o pochylonych ścianach).
Malarstwo koptyjskie ograniczało się jedynie do ikon i malowideł naściennych. Te ostatnie można zaobserwować w licznych jaskiniach przerabianych na świątynnie. Przedstawiały głównie sceny z Nowego Testamentu, ale utrzymane są w stylistyce antycznej Grecji. Ikony zaś, które były niezwykle ważne w koptyjskiej sztuce, wywodzą się z portretów mumiowych. Symbolika wielu wciąż pozostaje nieznana, ale wiadomo, że różnią się znacznie od ikon bizantyjskich.
Kres sztuki koptyjskiej według wielu badaczy następuje w IX wieku, gdy państwo zostaje podbite przez Arabów. Zaczynają dominować wpływy syryjskie, a później także muzułmańskie, przez co sztuka traci swój unikatowy charakter. Dzisiaj jest ona niezwykle trudna do zbadania ze względu na małą ilość zachowanych dzieł. Jednak te, które udało się znaleźć ukazują ją jako niezwykłą i bardzo charakterystyczną.
Zostaw komentarz